Κυριακή 1 Ιουνίου 2014

Επίσκεψη στον Αρχαιολογικό χώρο και το Μουσείο των Δελφών


Με τα παιδιά σε ρόλο ξεναγού...

ΚΑΣΤΑΛΙΑ ΠΗΓΗ

Η Κασταλία αποτελούσε την ιερή πηγή των Δελφών και το νερό της έπαιζε σημαντικό ρόλο στη λατρεία και στη λειτουργία του ιερού και του μαντείου.
Εκεί πλενόταν η Πυθία, οι ιερείς και το προσωπικό του ναού.
Με το νερό της καθάριζαν και το ναό του Απόλλωνα.
Εκεί έπρεπε υποχρεωτικά να πλυθούν και οι θεοπρόποι, δηλαδή όσοι θα ζητούσαν χρησμό, προκειμένου να εξαγνισθούν.



ΠΥΘΙΑ

Η λέξη «Πυθία» προέρχεται από το «Πύθων», το όνομα ενός ερπετού, φιδιού ή «δράκου» που σκότωσε κατά τη μυθολογία ο Απόλλωνας για να κυριεύσει το χώρο του μαντείου στους Δελφούς.
Πριν από κάθε χρησμοδότηση η Πυθία πλενόταν, έπινε νερό από την Κασταλία πηγή, μασούσε φύλλα δάφνης και ανέβαινε σ' έναν τρίποδα. Από τη βάση του τρίποδα έβγαιναν αναθυμιάσεις που παράγονταν με την καύση διαφόρων βοτάνων, εμπλουτισμένων με υψηλές ποσότητες μεθανίου.
 Η Πυθία ερχόταν σε έκσταση και έβγαζε ασυνάρτητες κραυγές και λόγους.
Οι ιερείς του μαντείου μετέτρεπαν τα άναρθρα αυτά λόγια σε χρησμούς, με διφορούμενη σημασία.
Ο χρησμός π.χ. για τα ξύλινα τείχη, που θα έσωζαν την Αθήνα από τον Ξέρξη, από άλλους ερμηνεύτηκε ως καταφυγή στην Ακρόπολη και από άλλους ως ναυμαχία, επειδή τα καράβια ήταν ξύλινα. Στα παλαιότερα χρόνια η Πυθία έδινε μόνο ένα χρησμό, κάθε Φεβρουάριο. 


Κατηφορίζοντας...


Θόλος της Αθηνάς Προναίας

Ονομάστηκε Προναία η Αθηνά, γιατί το ιερό της ήταν από τα πρώτα, καθώς ανεβαίνει κανείς από τους Δελφούς προς τη Φωκίδα. Πρόκειται για αριστούργημα της κλασικής αρχιτεκτονικής, του οποίου, όμως, αγνοούμε τη χρήση.
Οι είκοσι κίονες του εξωτερικού περιστυλίου είναι δωρικοί και επιστέφονται από ζωφόρο με ανάγλυφες μετόπες που κοσμούνταν με παραστάσεις από την Αμαζονομαχία και την Κενταυρομαχία.


Αρχαίο γυμνάσιο

Τα ερείπια από το  γυμνάσιο των Δελφών σώζονται ανάμεσα στην Κασταλία κρήνη και στο τέμενος της θεάς Αθηνάς.
Στους αρχαίους χρόνους  ήταν ένα μεγάλο συγκρότημα που περιλάμβανε γυμνάσιο, παλαίστρα και βοηθητικές λουτρικές εγκαταστάσεις. Η πρώτη του χρήση ήταν για τις προπονήσεις των αθλητών των ελαφρών αθλημάτων. Επίσης κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους εδώ ο χώρος χρησιμοποιήθηκε για την καλλιέργεια του πνεύματος των επισκεπτών και λάμβαναν χώρα διαλέξεις που έδιναν φημισμένοι ρήτορες, διάσημοι φιλόσοφοι και μεγάλοι ποιητές της εποχής.


Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ

Ο Θησαυρός των Αθηναίων είναι κτήριο σε μορφή μικρού ναού. Ήταν αφιερωμένος από τους Αθηναίους για τη
 νίκη τους κατά των Περσών και τον χρησιμοποιούσαν σαν θησαυροφυλάκιο που φύλαγαν τρόπαια από τις νίκες της πόλης και πολύτιμα αντικείμενα που είχαν αφιερώσει στο ιερό οι πιστοί.
Ήταν κτισμένος από μάρμαρο της Πάρου  και χρονολογείται μεταξύ 510 και 480 π.Χ.
Στα ανάγλυφα και στις μετόπες του απεικονίζεται ο Ηρακλής και ο Θησέας όπως εκτελούν τους άθλους τους.


ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ

Η Ιερά Οδός ήταν το μονοπάτι που οδηγούσε τον επισκέπτη από την είσοδο του ιερού χώρου του Απόλλωνα έως το βωμό των Χίων. Η είσοδος μέσω της Ιεράς Οδού είχε τελετουργικό χαρακτήρα και γινόταν με πομπή. Οι επισκέπτες που έρχονταν να ζητήσουν χρησμό από το μαντείο λέγονταν «θεοπρόποι» και αφού ανηφόριζαν την Ιερά οδό την ένατη μέρα κάθε μήνα, θυσίαζαν στο βωμό στο ανώτερο σημείο της οδού και εξασφάλιζαν την σειρά τους για τη «μαντείαν» της Πυθίας. 


Ναός του Απόλλωνα


Ο ναός βρίσκεται σε εξαιρετικά θέση στο κέντρο του ιερού χώρου. Στο ναό στεγάζονταν τα αγάλματα και τα αφιερώματα προς το θεό, αλλά εδώ γίνονταν και οι ιεροτελεστίες που είχαν σχέση με τη λατρεία, η σπουδαιότερη από τις οποίες ήταν η διαδικασία της μαντείας. 
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο πρώτος ναός του Απόλλωνα που κτίσθηκε στους Δελφούς ήταν μία καλύβα από κλαδιά δάφνης, ο δεύτερος έγινε από κερί μελισσών και φτερά και ο τρίτος από χαλκό, ενώ ο τέταρτος κτίσθηκε από τους μυθικούς αρχιτέκτονες Τροφώνιο και Αγαμήδη με τη βοήθεια του ίδιου του Απόλλωνα. Αυτός καταστράφηκε από πυρκαγιά το 548 π.Χ. Ο ναός που τον διαδέχθηκε, οικοδομήθηκε με εισφορές που συγκεντρώθηκαν από όλη την Ελλάδα και από ξένους ηγεμόνες.


Αρχαίο θέατρο

Κατασκευάστηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. και είναι από τα καλύτερα γνωστά αρχαία θέατρα. Εκεί γίνονταν μουσικοί αγώνες αλλά και θρησκευτικές τελετές.
Στο πρώτο θέατρο οι θεατές κάθονταν σε ξύλινα καθίσματα ή στο έδαφος. Αργότερα χτίστηκε το πέτρινο θέατρο.


Αρχαίο Στάδιο

Το στάδιο στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Φθάνουμε σε αυτό ακολουθώντας το ίδιο ανηφορικό μονοπάτι που ακολουθούσε και ο επισκέπτης των αρχαίων χρόνων που ξεκινούσε από τον χώρο του Θεάτρου. Οι φημισμένοι πανελλήνιοι Πυθικοί Αγώνες γίνονταν σε αυτό το στάδιο.

























Και στο Μουσείο

Ο ΟΜΦΑΛΟΣ

Ο Ομφαλός είναι καλυμμένος με ένα πλέξιμο από μάλλινες κορδέλες, το ονομαζόμενο "αγρηνόν". Σύμφωνα με την παράδοση, ο Ομφαλός ήταν ο τάφος του δράκοντα Πύθωνα, γιου της Γης, τον οποίον σκότωσε ο θεός Απόλλων, για να καταλάβει το Μαντείο. Σύμφωνα με άλλους, ο Δίας άφησε
ελεύθερους δύο αετούς από τα πέρατα του σύμπαντος, για να βρουν το κέντρο της γης. Πέταξαν και συναντήθηκαν στους Δελφούς, στον Ομφαλό.


Ηνίοχος

Το άγαλμα του ηνιόχου είναι το πιο διάσημο από τα αφιερώματα στους Δελφούς.
Ο νεαρός απεικονίζεται όρθιος, αμέσως μετά τη νίκη του. Φορά τον μακρύ χιτώνα, που ζώνεται ψηλά και συγκρατείται με δύο ταινίες για να μην ανεμίζει κατά τη διάρκεια του αγώνα. Οι πτυχώσεις του χιτώνα κάτω από το ζωστήρα δίνουν την εντύπωση δωρικού κίονα, ενώ οι πτυχές στο πάνω μέρος του κορμού είναι λοξές ή καμπύλες. Τα μαλλιά του περιζώνει ταινία, σύμβολο της νίκης, διακοσμημένη με ένθετο ασημί μαίανδρο. Τα μάτια του είναι ένθετα από ημιπολύτιμο λίθο και γυαλί και εκφράζουν τη δύναμη και την αυτοκυριαρχία του.
Προσφέρθηκε από τον τύραννο της Γέλας Πολύζαλο, ύστερα από νίκη του σε αρματοδρομία στα Πύθια. Θεωρείται έργο μεγάλου καλλιτέχνη, ίσως του Πυθαγόρα από το Ρήγιο.



Σφίγγα των Ναξίων

Η σφίγγα ήταν ανάθημα των Ναξίων και δέσποζε στο ιερό του Απόλλωνα, πάνω σε ιωνικό κίονα ύψους 12,10 μ. Η μυθική μορφή, σύμβολο χθόνιας θεότητας και ουράνιας εξουσίας, παριστάνεται με σώμα και πόδια λιονταριού, με στήθος και φτερά πτηνού και κεφάλι κόρης. Τα μαλλιά της είναι μακριά, δένονται με ταινία στο μέτωπο και πέφτουν σε επιμελημένους βοστρύχους, ενώ το πρόσωπό της με τη δαιμονική έκφραση ζωντανεύει με τα μεγάλα αμυγδαλωτά μάτια και το δειλό χαμόγελο, το τυπικό για την εποχή «αρχαϊκό μειδίαμα».
Στη βάση της σφίγγας χαράχθηκε ψήφισμα των Δελφών, με το οποίο δινόταν στους Ναξίους το δικαίωμα της προμαντείας, δηλαδή το δικαίωμα να προηγούνται κατά τη λήψη χρησμών από το μαντείο των Δελφών.


Κλέοβις και Βίτων

Δύο μνημειακά αρχαϊκά αγάλματα, από τα πιο γνωστά δείγματα του τύπου του κούρου. Στέκονται παρατακτικά επάνω σε χωριστές πλίνθους, αλλά σε ενιαίο βάθρο, στο οποίο έχει χαραχθεί επιγραφή, που δεν σώζεται ολόκληρη.
Οι δύο νέοι απεικονίζονται γυμνοί, προτείνουν το αριστερό πόδι, ενώ τα χέρια τους είναι σφιγμένα σε γροθιές και ελαφρά λυγισμένα. Από τους περισσότερους μελετητές ταυτίζονται με τον Κλέοβι και το Βίτωνα, δύο νέους από το Άργος, γιους της ιέρειας της Ήρας. Την ιστορία τους αναφέρει ο Ηρόδοτος: κάποια μέρα που η μητέρα τους έπρεπε να πάει στο Ηραίο και τα βόδια αργούσαν, έσυραν οι ίδιοι το άρμα μέχρι το ιερό. Η μητέρα τους, τότε, ζήτησε από την Ήρα να τους ανταμείψει και η θεά τούς χάρισε ήρεμο θάνατο στον ύπνο τους.